''Klub dociekliwego chemika'' 2021/2022

KARTA INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ

innowacja organizacyjno – metodyczna

 

Imię i nazwisko autora:

Adriana Pappelbon 

 

Temat innowacji:

„Klub dociekliwego chemika”

 

Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa nr 5 im. Janusza Korczaka w Ostródzie

Autorzy: Adriana Pappelbon

Przedmiot: chemia

Data wprowadzenia: 01.10.2021 r.

Data zakończenia: 31.05.2022 r.

 

Zakres innowacji:

Adresatami innowacji są uczniowie klasy VIII. Czas realizacji innowacji obejmuje rok szkolny 2021/2022 (od października do maja) z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym dla przyszłych ósmoklasistów.

Zajęcia innowacyjne odbywać się będą w ramach dodatkowych zajęć pozalekcyjnych, raz w tygodniu.

Niniejsza innowacja ma na celu rozwijać pasje uczniów w zakresie nauk przyrodniczych, a także doskonalić umiejętności praktycznego zdobywania wiedzy chemicznej.

 

Motywacja wprowadzenia innowacji:

            Inspiracją do opracowania innowacji był fakt, że nastolatki chętnie przystępują do wszelkich zadań, które mają charakter doświadczenia lub eksperymentu. Chemia to przede wszystkim szeroko pojęty obszar badawczy. Doświadczenia mobilizują do działania, rozwijają spostrzegawczość, zdolność obserwacji oraz wnioskowania. Za ich pośrednictwem uczniowie w naturalny sposób przyswajają wiadomości i umiejętności. Uczą się współpracy, odpowiedzialności za przydzielone zadanie oraz korzystania z instrukcji. Dostrzegają związek między nauką, a życiem codziennym. Zajęcia zawierające tego typu działania wyzwalają w młodych ludziach większą aktywność, prowokują pytania, prowadzą do trafniejszego formułowania wniosków, wzmagają zainteresowanie prezentowanymi treściami.

Uczniowie bardzo często wyrażają opinię, iż czują wielki niedosyt eksperymentów, gier i zabaw. Jednakże ograniczenia lekcji (czasowe i te związane z bezpieczeństwem) nie pozwalają na samodzielne przeprowadzenie doświadczeń, co powoduje, że umiejętność obserwacji i opisu oraz wyciągania wniosków z przeprowadzonego eksperymentu czy doświadczenia nie są zadawalające. Stąd pomysł zajęć, na których  uczniowie będą mieli możliwość wykonywania samodzielnie (pod czujnym okiem nauczyciela), bądź wraz z nauczycielem  ciekawych  doświadczeń chemicznych,

a tym samym będzie to też okazja do przekazania tej wiedzy swoim rówieśnikom. Bowiem moim zamierzeniem jest także przygotować uczniów do roli asystentów nauczyciela, którzy będą zdobytą wiedzę rozpowszechniać wśród rówieśników podczas lekcji, zgodnie z maksymą Seneki: „Ucząc innych, sami się uczymy”.

 

"Jest tylko jeden sposób nauki - poprzez działanie.”
Paulo Coelho

 

Opis innowacji:

I. Wstęp

 

PO CO INNOWACJA W TEJ SZKOLE?

 Jest to przedsięwzięcie, które  ma na celu odejście od tradycyjnego sposobu przekazywania wiedzy. Jego zadaniem jest usamodzielnienie pracy ucznia w procesie kształcenia, rozwinięcie inwencji twórczej i zachęcenie go do podejmowania nowych inicjatyw. W trakcie zajęć uczniowie będą pracować samodzielnie, w parach, bądź w grupach, co umożliwi kształtowanie umiejętności pracy w zespole. Wykonywane doświadczenia lub eksperymenty będą poprzedzone komentarzem wprowadzającym, a zakończone wspólnym wyciąganiem wniosków. Przed każdym doświadczeniem uczniowie otrzymają szczegółową instrukcję. Konieczność korzystania z instrukcji wpływa na umiejętność czytania ze zrozumieniem. Niewątpliwym atrybutem tej innowacji będzie wirtualne laboratorium „Empiriusz”, które daje niesamowitą możliwość doświadczania złożoności świata, angażuje ucznia, pobudza jego wyobraźnię i zwiększa motywacje, pomaga zrozumieć skomplikowane zagadnienia, ale także znacznie poprawia zdolność zapamiętywania nabytej wiedzy. Dzięki VR możliwe jest bezpieczne przeprowadzanie skomplikowanych doświadczeń, zabiegów, symulacji dzięki któremu uczeń rozwinie równocześnie umiejętność korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnej (TIK).  Uczeń, korzystając z gogli oraz kontrolerów, przeprowadza zgodnie z instrukcją wybrane doświadczenie. Pozostali uczniowie obserwują jego przebieg na ekranie lub tablicy interaktywnej. Notują obserwacje oraz formułują wniosek w karcie laboratoryjnej.

Opracowana innowacja uwzględnia zatem (w różnym stopniu) kształtowanie kompetencji kluczowych zawartych w Europejskich Ramach Odniesienia. Być może te zajęcia pozwolą także zweryfikować zainteresowania ósmoklasistów i przyczynią się do trafnego wyboru szkoły ponadpodstawowej, studiów lub zawodu.

 

 II. Założenia ogólne

 

1.Innowacja skierowana jest do uczniów klas VIII.

2.Główne założenia innowacji:

• zapoznanie uczniów i rodziców z celami innowacji,
• wykorzystanie Wirtualnego Laboratorium Empirusz, odczynników chemicznych, szkła laboratoryjnego i sprzętu niezbędnego do wykonywania doświadczeń chemicznych oraz materiałów wydawnictwa Nowa Era i zasobów Internetu,

• rozbudzanie w uczniach naturalnej ciekawości otaczającym światem substancji i przemian chemicznych- motywowanie uczniów do uczenia się chemii
• poszerzanie kompetencji naukowo – technicznych, matematycznych i informatycznych uczniów,
• rozwijanie umiejętności badawczych i społecznych uczniów,
• kształtowanie umiejętności wykorzystywania zdobytej wiedzy i umiejętności w sytuacjach praktycznych
• nauczyciel pełnił będzie rolę moderatora, kierując aktywnością uczniów, zaspokajając jednocześnie ich potrzeby i ciekawość

 

 III. Cele innowacji

 

Cel główny:

• Rozwijanie i doskonalenie umiejętności praktycznego zdobywania wiedzy z zakresu chemii

Cele szczegółowe:

• Wdrażanie do bezpiecznej pracy laboratoryjnej oraz rozwijanie umiejętności praktycznych
• Rozwijanie zdolności obserwacji i wyciągania wniosków na podstawie wykonanych doświadczeń.
• Dokumentowanie prowadzonych obserwacji i doświadczeń
• Wykorzystanie wiedzy z zakresu chemii w praktyce życia codziennego.
• Rozwijanie zdolności dostrzegania   zależności przyczynowo- skutkowych,
• Doskonalenie umiejętności korzystania z modeli, tablic, wykresów, schematów.
• Poprawne posługiwanie się językiem chemicznym .
• Sprawne posługiwanie się i wykorzystywanie technologii informacyjnych
• Kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie i przestrzegania reguł;
• Doskonalenie umiejętności słuchania, obserwowania, zadawania pytań i twórczego rozwiązywania problemów;
• Przygotowanie do publicznych wystąpień i prezentowania efektów pracy własnej  i  zespołowej;

 

IV. Metody i formy

 

Nauczyciel realizuje następujące zadania:

• metodą podającą (objaśnienie lub wyjaśnienie),
• metodą problemową (aktywizująca, gry dydaktyczne, burza mózgów),
• metodą eksponującą (film, pokaz, wymiana doświadczeń),
• metodą praktyczną (ćwiczenia laboratoryjne wirtualne i stacjonarne).

Uczeń realizuje zadania poprzez następujące formy pracy:

• praca indywidualna,
• praca zbiorowa: praca w parach lub grupach.

 

V. Przewidywane osiągnięcia (korzyści wdrożenia innowacji)

Uczniowie:

• nabędą umiejętności praktycznego  zdobywania  wiedzy z chemii,
• rozwiną zainteresowania przedmiotowe,
• rozwijaną samodzielność, odpowiedzialność, współpracy zespołowej, twórczego myślenia i rozwiązywania problemów,
• posiądą umiejętności stosowania zdobytej wiedzy w praktyce,
• poznają  metody i technik pracy  chemika.
• uczą się z przyjemnością.

 

Nauczyciel: 

• wzbogaci własny warsztat pracy;
• osiągnie satysfakcja i zadowolenie z pracy uczniów;
• dzieli się wiedzą i doświadczeniem;
• jest ciekawy efektu innowacji tzn.: czy wszystkie zrealizowane cele przyniosą wymierne korzyści w postaci dobrych wyników w nauce.

 

VI. Tematyka zajęć

 

Zagadnienia zostały opracowane w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla II etapu edukacyjnego. Podczas zajęć realizowane będą następujące zagadnienia:

 

• Substancje chemiczne i ich przemiany
• Atom
• Modelowanie cząsteczek związków chemicznych i reakcji chemicznych
• Reakcje chemiczne
• Woda i roztwory wodne
• Wodorotlenki, kwasy i sole
• Węglowodory
• Pochodne węglowodorów
• Związki chemiczne w życiu codziennym

 

VII. Ewaluacja

 

W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel:

• kontroluje pracę ucznia na bieżąco podczas zajęć laboratoryjnych,
• przeprowadza rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami na temat atrakcyjności i celowości prowadzonych zajęć praktycznych,
• przeprowadzi ankietę dotyczącą przydatności innowacji.

 

Analiza wyników ankiety oraz przeprowadzonych rozmów da jasny obraz tego, czy i w jakim stopniu zostały zrealizowane zamierzone cele oraz czy pożądana jest kontynuacja innowacji. Wyniki będą opracowane w sprawozdaniu i udostępnione dyrektorowi oraz przedstawione Radzie Pedagogicznej  Szkoły.

 

VIII. Spodziewane efekty

Wpływ na uczniów:

• Nabycie umiejętności praktycznego zdobywania wiedzy z chemii;
• Rozwój zainteresowań chemicznych;
• Kształtowanie umiejętności myślenia i jasnego formułowania wypowiedzi;
• Motywacja uczniów do nauki
• Udział  w konkursach  przyrodniczych;
• Lepsze przygotowanie do egzaminu i dalszego kształcenia w szkole ponadpodstawowej;
• Większa samodzielność, odpowiedzialność za pracę własną i grupową

 

Wpływ na pracę szkoły:

• podnoszenie jakości pracy szkoły poprzez nowoczesne metody pracy,
• rozwój nauczyciela,
• indywidualizacja nauczania – podnoszenie wyników edukacyjnych uczniów,
• rozpowszechnianie podjętych działań - publikacja materiałów na stronie internetowej szkoły.

 

IX. Podsumowanie

 

Niniejsza innowacja ma na celu zaprezentowanie korzyści płynących z praktycznego zdobywania umiejętności w szkolnym laboratorium. Zajęcia oparte na zasadach partnerskich, bazujące na wspólnie wykonywanej pracy, pozwolą lepiej poznać  uczniów, ich możliwości i zdolności (intelektualne i manualne), a zatem również skuteczniej  ukierunkować i wykorzystać ten potencjał. Niewątpliwym sukcesem każdego ucznia będzie zwiększenie jego wiedzy chemicznej. Chcę, aby nowatorskie metody połączyły konieczność - uczenia się z przyjemnością - zabawy, żeby nawet uczniowie nieposiadający predyspozycji chemicznych widzieli jej zastosowanie w życiu codziennym. Cieszyć będzie, jeśli chemia nie będzie się im kojarzyła tylko ze żmudnym rozwiązywaniem zadań problemowych, ale  rozbudzi pasję i zainteresowanie.

 

Bibliografia:

https://www.nowaera.pl/niemiecki/blog/innowacja-pedagogiczna-w-szkole

„Innowacja w praktyce szkolnej" artykuł  Stefanii Misiarek

Wykorzystanie technologii VR na lekcji chemii. Wirtualne Laboratorium Empiriusz: https://www.youtube.com/watch?=bM0DRFMwnXc

„Efektowna chemia” - S. Sękowski

„Doświadczenia chemiczne dla szkół podstawowych” A. Burewicz, P. Jagodziński

„Rola zajęć pozalekcyjnych w procesie wychowawczym” J. Białecki